Luisteren als wetenschap: hoe briljant geluid je beter laat voelen
Luisteren is de meest veelzijdige drug op aarde. Wanneer ze in de juiste hoeveelheid worden toegediend en de juiste kwaliteit hebben, kunnen muziek, podcasts en andere content ons humeur en onze productiviteit, fitnessactiviteiten en persoonlijke relaties en ja, zelfs ons seksleven, een boost geven. Dit is niet zomaar een marketinghype van een speakerfabrikant. Het wordt onderbouwd door data.
Stel je eens een week voor waarin je nergens naar luistert. Geen muziek, geen podcasts of luisterboeken, geen gesprekken onder het eten. Zelfs geen film of een avondje hangen voor de tv. Als dat vreselijk klinkt, zitten de onderliggende redenen misschien dieper dan je denkt. Steeds meer wetenschappelijk onderzoek wijst erop dat het consumeren van content via onze oren een essentieel onderdeel is van de menselijke beleving. Het maakt veel aspecten van ons dagelijks leven op een natuurlijke manier beter en aantrekkelijker.
Om het anders te formuleren: luisteren is de meest veelzijdige drug op aarde. Het zorgt er niet alleen voor dat we ons minder gestrest en productiever voelen. Het geluid van muziek, podcasts en andere content kan ons motiveren om meer te bewegen, ons seksleven een boost geven, inspireren tot nieuwe ideeën en zelfs onze band met familie en vrienden versterken. Dat is niet zomaar een hype die je zou verwachten van een merk dat zich bezighoudt met geluidsbeleving. Het wordt gestaafd door wetenschappelijk onderzoek.
“Wetenschappers hebben bewijs gevonden dat we zijn ‘geprogrammeerd’ om muziek op te merken en ervan te genieten en dat het ook een band creëert met anderen”, aldus Daniel Müllensiefen, professor muziekpsychologie aan Goldsmiths College, University of London. “Dit verklaart waarom muziek een onlosmakelijk onderdeel is van de menselijke beleving. Het ondersteunt de theorie dat muziek een speciale, belangrijke rol speelt in ons leven.”
De Brilliant Sound Survey is een nieuw onderzoek dat het argument dat luisteren leidt tot een beter leven versterkt. Sonos en zijn onderzoekspartners ontdekten via een online onderzoek onder 12.000 luisteraars in 12 landen wereldwijd dat volgens de deelnemers luisteren, en dan vooral naar muziek, een groot positief effect heeft op vier belangrijke delen van het leven: humeur, conditie, relaties en productiviteit.
“Muziek is uniek in die zin dat het van invloed is op verschillende psychologische functies”, legt Dr. Müllensiefen uit. “Het kan precies dezelfde delen in de hersenen stimuleren die ook gestimuleerd kunnen worden door voedsel, seks, drugs en andere recreatieve activiteiten. Je kunt er ook op een fysieke manier aan deelnemen, bijvoorbeeld door mee te dansen of te drummen.”
Als geluid ertoe doet, dan geldt dat ook voor de getrouwe weergave ervan. Volgens sommige onderzoeken zouden de transformatieve effecten van luisteren best eens versterkt kunnen worden door een betere geluidskwaliteit.
“Het zou heel logisch zijn wanneer geluidskwaliteit een verschil maakt, omdat het vaak kleine, subtiele dingen zijn die emoties oproepen, zoals het ademhalen van de zanger of het piepen van de gitaarsnaren”, verklaart Dr. Müllensiefen. “Als het geluid vaag of gedempt klinkt, heeft het niet hetzelfde effect.”
Of Sound Mind: Listen Better to Feel Better
Het is nauwelijks een verrassing dat luisteren ons humeur beïnvloedt. Maar de resultaten van de Brilliant Sound Survey laten zien hoe sterk en veelzijdig die connectie tussen muziek en humeur is volgens luisteraars. 74% van de deelnemers gaf aan dat luisteren naar muziek stress helpt te verminderen. Nog eens 42% zei dat podcasts een ontspannend effect hadden. Natuurlijk doet het genre ertoe. Meer dan de helft (55%) van degenen die naar komische podcasts luisteren gaf aan dat ze konden ontspannen door dergelijke programma’s.
In het onderzoek gaf de meerderheid van de luisteraars aan dat ze blijer zijn als ze naar een favoriet nummer (52%) luisteren en dat muziek hun humeur op het werk verbetert (58%). Hieronder lees je daar meer over.
Je kunt natuurlijk zeggen dat het logisch is dat je blij wordt als je naar je favoriete muziek luistert. Maar de connectie tussen humeur en muziek is niet altijd voorspelbaar. In het onderzoek gaf 36% van de respondenten aan dat ze door muziek onverwachts moesten lachen. Een zelfs nog groter aantal (40%) gaf aan dat ze er onverwachts door moesten huilen.
“Veel mensen zijn zich waarschijnlijk niet bewust van de mate waarin ze hun humeur gedurende de dag door muziek laten reguleren”, vertelt Dr. Müllensiefen. “We zien het als vanzelfsprekend omdat muziek nu veel beter beschikbaar is dan vroeger. Tegenwoordig kun je vrijwel op elk moment overal naar luisteren.”
Ook hier lijkt de kwaliteit van het geluid verschil te maken. De overgrote meerderheid (82%) van de luisteraars gaf aan dat een geweldig geluidssysteem een feestje leuker kan maken.
Fitness Tune-up: de kracht van prestatieverhogend geluid
Draait naar de sportschool gaan steeds weer uit op een gevecht met jezelf? Zet de volgende keer eens een uptempo playlist op. Volgens de Briilliant Sound Survey geeft 68% van de respondenten aan dat muziek hen motiveert om te gaan sporten als ze eigenlijk geen zin hebben. De motiverende rol van geluid en luisteren stopt niet als je eenmaal begint met sporten. De meerderheid van de luisteraars zegt dat muziek ze aanmoedigt langer door te gaan (52%), ze grenzen laat verleggen (55%) en intensiever laat sporten (51%).
Terwijl we sporten lijkt muziek twee verschillende en belangrijke rollen te spelen volgens Dr. Müllensiefen: het leidt af en het stimuleert.
“Wat muziek eigenlijk doet is je afleiden van hoe intensief je bezig bent en het zorgt dat je niet nadenkt over hoeveel kilometer je nog moet”, zegt hij. “Je richt je op iets anders en dat is erg belangrijk.”
Muziek motiveert ons ook terwijl we sporten. “Snelle, dynamische, luide muziek laat je fysiologie weten dat je alert moet zijn, door moet gaan en dat de adrenaline moet blijven stromen”, legt hij uit. “En als er sterke emoties tot uitdrukking komen, kan dit je fysiologische systeem ook een boost geven, omdat sterke emoties aangeven dat er iets belangrijks aan de hand is.”
Als muziek in het geval van lichamelijke conditie en motivatie werkt als een soort drug, dan lijkt het een hele krachtige te zijn. Driekwart van de luisteraars geeft aan dat muziek een grotere impact heeft op hun fitnessactiviteiten dan welk supplement dan ook.
Sound & Relationships: luisteren, leven, lachen, liefhebben
Luisteren heeft ook een groot effect op onze band met andere mensen, van vrienden en familieleden tot geliefden en partners. Wetenschappelijk onderzoek heeft door de jaren heen aangetoond dat muziekvoorkeur en muzikaliteit een rol kunnen spelen in de wederzijdse seksuele aantrekkingskracht. Deze uitkomst wordt onderbouwd door de Brilliant Sound Survey, waarin 70% van de respondenten zegt dat ze anderen aantrekkelijker vinden als ze dezelfde muziekvoorkeur hebben. Nog meer mensen (76%) gaven aan dat ze een onmiddellijke connectie voelen met anderen als ze merken dat ze dezelfde muziekvoorkeur hebben.
“Het lijkt erop dat we voorgeprogrammeerd zijn voor muziek”, aldus Dr. Müllensiefen. “Het hoort bij onze evolutie dat muziek een rol heeft gespeeld bij de sociale binding, als onderdeel van het leggen van contacten binnen grotere groepen. Mogelijk was het ook handig voor de seksuele voortplanting.”
De lustopwekkende kenmerken van muziek verdwijnen niet zomaar nadat het eerste contact is gelegd. Volgens het onderzoek zeggen de meeste mensen dat muziek seks veel beter maakt (59%) en dat het ze zelfs gedurfder kan maken in bed (56%). Als je weet hoe seksueel beladen onze relatie met muziek kan zijn, verbaast het je misschien dat slechts 20% van de luisteraars een speciale playlist heeft voor het hebben van seks.
Luisteren zorgt niet alleen voor hechtere relaties met anderen in de slaapkamer. Zoals het in opdracht van Sonos en Apple Music uitgevoerde Music Makes it Home-onderzoek uit 2016 liet zien, kan het allerlei effecten hebben op onze interactie met de mensen in ons leven. In deze nieuwe survey gaf 64% van de mensen aan dat muziek hen helpt zich verbonden te voelen met hun familie, terwijl 69% zegt dat het spanningen thuis kan verlagen.
“Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat samen luisteren naar muziek en ook zingen van directe invloed is op neurotransmitters in de hersenen, waarvan vele een rol spelen bij genot, verbondenheid en connectie”, zegt Dr. Müllensiefen.
Your Brain on Listening: productiviteit en creativiteit
Het idee dat het luisteren naar muziek bijdraagt aan onze concentratie en productiviteit is niet bepaald nieuw. Maar wist je dat muziek krachtiger is dan koffie? Volgens de Briljant Sound Survey vindt 76% van de luisteraars dat dat zo is. En er zijn er net zoveel die zeggen dat muziek kan inspireren tot nieuwe ideeën als ze vastlopen.
Wat luisteren en werkprestaties betreft zijn de onderzoeksresultaten erg lovend over muziek. Meer dan de helft (52%) van de luisteraars zegt dat ze hun werk niet goed zouden kunnen doen als ze niet naar muziek zouden luisteren. Wil je promotie maken? Dan is het samenstellen van een playlist met je favoriete muziek om goed te kunnen focussen een goed begin. 76% van de respondenten gaf aan dat muziek helpt om beter werk te leveren.
“Over het algemeen kan muziek een groot stimulerend effect hebben waardoor we alert en geconcentreerd blijven”, aldus Müllensiefen. Maar net als bij elk ander stimulerend middel kunnen de resultaten variëren afhankelijk van de persoon en hun omstandigheden. “Er bestaan verschillende wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat voor de juiste soort mensen de juiste soort muziek de prestaties kan verbeteren tijdens het uitvoeren van de juiste soort taak.”