Klinken je speakers of koptelefoon niet helemaal zoals je zou verwachten? Zijn de snaarinstrumenten blikkerig of overheerst de bass dusdanig dat het voelt of je onder water naar muziek luistert? Zo ja, dan ligt dat mogelijk niet aan je apparatuur, maar heb je te maken met een equalisatieprobleem. En dat is eenvoudig op te lossen door het volume van specifieke frequenties in het bronsignaal van het geluid aan te passen.

Het kan helpen om equalisatie te zien als een soort volumeregeling. Alleen pas je met EQ niet het totale volume van je muziek aan, maar stem je er specifieke frequenties apart mee af. Het is een krachtig hulpmiddel als je problemen zoals een dof of scherp geluid wilt corrigeren. Maar je kunt EQ ook op creatievere manieren gebruiken om te komen tot de perfecte mix van lage, midden- en hoge tonen voor jouw ideale geluidsbeleving.

Als je ooit een EQ- of equalisatie-instelling bent tegengekomen in je audio-apps, deden alle instellingen en schuifregelaars je wellicht duizelen. Het goede nieuws is dat het eigenlijk heel eenvoudig is. Met wat basiskennis over frequentiebereiken en een idee van wat jij goed vindt klinken, kun je met EQ je luisterbeleving verbeteren.

Wat is equalisatie (EQ)?

EQ is een hulpmiddel waarmee je het volume van specifieke frequentiebereiken in audio kunt aanpassen. Het is alsof je aparte volumeknoppen hebt voor de diepe bass, de vocalen en instrumenten in het middenbereik, en de hoge tonen die samen een audiotrack creëren.

Waarom zou je EQ gebruiken? Dat is een goede vraag. Vooral als je bedenkt dat de meeste audiotracks al meerdere keren zijn ge-equaliseerd voordat ze je oren bereiken. Toen de opnames werden gemixt en gemasterd, maar ook toen ze werden omgezet naar verschillende audiobestandstypen.

Vergeet niet dat geluid subjectief is. Misschien houd je gewoon van muziek met een duidelijk aanwezig bass. Of juist met helderdere midden- en hoge tonen. Maar er zijn nog een paar andere redenen om als luisteraar de EQ aan te passen.

Een veelvoorkomende reden is om het geluid af te stemmen op verschillende luisteromgevingen. De akoestische kenmerken van een kamer – de ruimte, aankleding, weerkaatsing vanaf muren, zelfs het materiaal waarvan die muren gemaakt zijn – kunnen beïnvloeden hoe je verschillende geluidsfrequenties hoort. Dat is waarom Sonos je de mogelijkheid biedt om je speakers af te stemmen op je kamer met Trueplay. Als je muziek in bepaalde luisteromgevingen dof of scherp klinkt, kan EQ dit oplossen. Nog een reden om de EQ aan te passen is om het geluid te optimaliseren voor bepaalde activiteiten of mediatypen. Luister je naar muziek tijdens een work-out? Dan wil je misschien de bass versterken voor extra energie. Kun je dialogen in een film niet goed horen ondanks dat het volume vrij hard staat? Probeer de middenfrequenties rond 1-3 kilohertz te versterken; stemmen klinken daardoor waarschijnlijk duidelijker. Waar het op neerkomt is dat verschillende EQ-instellingen het geluid in verschillende situaties beter laten klinken.

Hoe stel ik de EQ af?

Je hoeft echt geen audio-expert te zijn om de EQ af te stellen. Tegenwoordig bieden de meeste apps en streamingdiensten een EQ in het menu met afspeelinstellingen onder kopjes als 'afspelen', 'contentinstellingen' of audio-instellingen’

Deze EQ's hebben meestal eenvoudige schuifregelaars of knoppen waarmee je kunt experimenteren om het karakter van je geluid aan te passen. Veel apps bieden eenvoudige voorinstellingen met namen als 'bass booster' of 'treble reducer'. Schakel ze eens in en kijk of ze bevallen.

Streamingdiensten als Spotify en Apple Music bieden vaak ook genre-specifieke voorinstellingen. Je kunt dan instellingen uitproberen als 'jazz', 'rock' of 'klassiek' afgestemd op de muziek waar je het meest naar luistert. Wees je er wel van bewust dat de benamingen van die voorinstellingen niet altijd perfect de lading dekken. Dus het kan best zijn dat je uiteindelijk de voorkeur geeft aan de instelling 'klassiek' voor rap of heavy metal.

Ons advies is om een paar verschillende instellingen uit te proberen op een nummer dat je al goed kent. Je weet dan namelijk beter hoe het nummer in jouw oren zou moeten klinken.

EQ afstellen op je Sonos-systeem

Natuurlijk is er wel een probleem als je de EQ afstelt in een app of streamingdienst. Je instellingen gelden dan alleen voor die app of dienst. Daarom is het beter om de EQ af te stellen voor een systeem. Je muziek klinkt dan geweldig op alle platformen die je gebruikt.

Met een audiosysteem van Sonos kun je de EQ afstellen voor vier dimensies: bass, treble, balans en loudness. Dit is wat elke instelling doet:

• Bass: Past de lagere frequentiegeluiden aan, zoals de bass of een kickdrum.
• Treble: Past de hogere frequentiegeluiden aan, zoals een gitaar of vocalen.
• Balance: Past het volume aan op het linker- of rechterkanaal. Deze
  optie is alleen beschikbaar voor kamers met stereogeluid.
• Loudness: Geeft tijdens het luisteren met laag volume bepaalde frequenties een boost,
  waaronder bass. Deze functie is ontworpen om normale veranderingen in
  de gevoeligheid van het oor te compenseren bij het luisteren naar geluid op een laag volume.

Je hoeft alleen de schuifregelaars te verslepen om aanpassingen te doen. Je instellingen worden opgeslagen voor alle speakers, soundbars, koptelefoons en andere componenten in je Sonos-systeem. Je kunt ook speciale EQ-instellingen creëren voor aparte kamers in een multi-room audio-installatie. Op die manier kun je het geluid afstemmen op verschillende luisteromgevingen.

Hoe EQ verschillende frequentiebereiken beïnvloedt

Hoewel veel apps het makkelijk maken om de EQ aan te passen met een minimale hoeveelheid technische kennis, kan het helpen om te begrijpen wat een equalizer eigenlijk doet om het karakter van je geluid aan te passen.

Zoals we al zeiden werkt de EQ door het verhogen of verlagen van het volume van specifieke frequentiebereiken in je muziek. Maar wat voor typen geluid worden geproduceerd door die specifieke bereiken?

Globaal kunnen we kunnen we frequentiebereiken onderverdelen in drie banden: laag, midden en hoog. Deze frequentiebanden worden gemeten in hertz (Hz), of het aantal geluidsgolfcycli dat zich in één seconde voordoet. Als dat te technisch klinkt, onthoud dan gewoon dat lagere getallen staan voor lagere tonen en hogere getallen staan voor hogere tonen:

• Lage frequenties (20 Hz tot 200 Hz) zijn de dreunende bassgeluiden die horen bij subwoofers. Ze kunnen een nummer voorzien van een extra dosis energie, maar te veel bass kan ervoor zorgen dat instrumenten dof klinken of slecht te onderscheiden zijn omdat ze verdrinken in een zee van laag.
• Vocalen en leadinstrumenten vind je doorgaans in de middenfrequenties (200 Hz tot 4 KHz). Als de middentonen overvleugeld worden, kunnen vocalen en gitaarsolo's nogal verloren klinken en klinkt een nummer over het geheel genomen vlak.
• Hoge frequenties (4 KHz tot 20 KHz), ook wel treble genoemd, kunnen scherp of blikkerig klinken als ze te dominant zijn in een mix. Maar niets laat nummers zo tot leven komen als helder klinkende snaredrums of bekkens. Treble mag dus zeker niet ontbreken in de mix.

Met sommige equalisatie-apps kun je de frequentieniveaus alleen op deze globale punten aanpassen. Maar met andere kun je wellicht smallere frequentiebanden aanpassen voor een nauwkeuriger afgestemd geluid. Met parametrische equalizers, bijvoorbeeld, kun je heel kleine details van de gehele geluidscurve aanpassen in plaats van dat de curve wordt opgesplitst in bereiken die elk apart kunnen worden aangepast.

Wat voor EQ je ook gebruikt, het is goed om te weten hoe het verhogen of verlagen van verschillende frequenties het geluidsprofiel van je muziek kan veranderen.

Welke EQ is het beste voor muziek?

Je kunt nu waarschijnlijk wel raden dat er geen magische EQ-instelling is die het beste is voor alle typen muziek. De beste EQ-instelling hangt af van je persoonlijke voorkeur en van het soort muziek waar je het vaakst naar luistert.

We raden aan om verschillende niveaus uit te proberen om te zien wat voor jou werkt. En vergeet niet, het is niet altijd intuïtief. Je denkt misschien dat een dancenummer om krachtigere lage tonen vraagt. Maar mogelijk is dat nummer al zo gemixt dat de bass extra nadruk krijgt (en wordt het geluid er niet mooier op als dat nog eens wordt versterkt).

Hier zijn nog een paar richtlijnen om je op weg te helpen:

• Voor hiphop en rap kun je proberen om de bass rond 60-100 Hz te versterken, zodat de kickdrum beter uit de verf komt. Maar geef ook de middentonen (rond 2-3 Hz) een boost, dan blijven de vocalen de boventoon voeren.
• Rock- en heavy metal-nummers klinken meestal krachtiger met een boost rond de 100–250 Hz. Het lage, grommende geluid van gitaren en bass krijgen dan meer aandacht. En als je de middentonen rond 2-4 kHz wat extra kracht bijzet, komt alles wat meer in evenwicht.

Klassieke muziek vraagt doorgaans om een voorzichtigere, of zelfs helemaal geen, aanpassing van de EQ. Hierbij gaat het meer om het aanpassen van het geluid aan je ruimte, met misschien een kleine versterking rond de 10 kHz om het gevoel van ruimte te versterken.

Vind het perfecte geluid met Sonos

Equalisatie kan de rafelrandjes van muziek wegwerken en zelfs de delen benadrukken die jou het meest aanspreken. Maar helaas is er geen EQ-instelling die de slechte kwaliteit van een koptelefoon of speaker compenseert. In plaats van gefrustreerd met de niveaus van een minder goed systeem te zitten spelen, is het 't waard om te upgraden naar audiocomponenten die je muziek eer aandoen.

Bij Sonos hebben we premium koptelefoons, speakers en soundbars ontworpen die de mogelijkheden van geluid herdefiniëren. Of je nu muziek meeneemt met Sonos Ace of er lekker voor gaat zitten om te genieten van een meeslepende home cinema-beleving met dank aan Arc Ultra, je hoeft nooit genoegen te nemen met geluid dat niet optimaal klinkt.

Wil je je geluidsbeleving naar een hoger niveau tillen? Neem dan per telefoon of chat contact op met een Sonos-expert.