Hi-resolution audio – oftewel hi-res audio of audio in hoge resolutie – is een term die je vaak tegenkomt wanneer je verschillende speakers of audioformaten met elkaar vergelijkt. Zoals je waarschijnlijk al vermoedde geeft het de hoge geluidskwaliteit aan. Maar hoog in vergelijking met wat? Het gaat er niet alleen om wat de luisteraar mooi vindt.

Laten we beginnen met een aantal vergelijkingspunten. Hi-res audio klinkt beter dan audio van MP3-kwaliteit. Het klinkt zelfs beter dan audio van standaard CD-kwaliteit, en dat werd ooit beschouwd als voldoende om elk aspect van geluid waarneembaar voor het menselijk oor vast te leggen. We weten nu dat veel mensen kwaliteitsverschil kunnen horen dat verdergaat dan wat een cd kan weergeven. En dat is dan ook de werkdefinitie van hi-res audio.

Simpel gezegd: als een digitale audiotrack in staat is de kwaliteit van een standaard cd-track te overtreffen, wordt het aangeduid als hi-res audio. 'Kwaliteit' lijkt misschien een subjectieve term, maar we kunnen de kwaliteit van een audiotrack beoordelen aan de hand van twee objectieve metingen: bitdiepte (uitgedrukt in 'bits') en samplesnelheid (uitgedrukt in kilohertz of 'kHz').

Wat is hi-res audio?

Hi-res audio wordt over het algemeen gedefinieerd als audio die meer van de subtiele nuances en details van de oorspronkelijke track vastlegt dan mogelijk is met standaard cd-kwaliteit. In de praktijk komt dit neer op een meer meeslepende luisterbeleving, met meer details en een grotere helderheid. Technisch gezien betekent het een bitdiepte van minstens 24 bits en samplesnelheden van minstens 48 kHz, en dat is meer dan de 16 bits en 44,1 kHz van een standaard cd.

Die cijfers zeggen jou misschien niet zoveel. Maar het is belangrijk om te begrijpen wat bitdiepte en samplesnelheid inhouden als je graag de best mogelijke luisterbeleving wilt ervaren.

Bitdiepte en samplesnelheid: De belangrijkste componenten van geluidskwaliteit

Als we het hebben over geluidskwaliteit, gaat het eigenlijk over hoe volledig en nauwkeurig een audiotrack het live-geluid van een opname vastlegt. Hoe beter de kwaliteit, des te meer heb je het gevoel dat je in een kamer zit te luisteren waar een nummer live wordt gespeeld.

Als live-geluiden worden vastgelegd als digitale audio, willen geluidstechnici doorgaans een zo groot mogelijk dynamisch bereik en een zo groot mogelijke frequentierespons vastleggen. Dynamisch bereik is het verschil tussen de zachtste en de hardste geluiden die een opname kan produceren. Frequentierespons meet hoe goed een audiotrack frequenties kan produceren, van de laagste bass tot de hoogste treble.

Deze beide kwaliteiten corresponderen met een specifieke meeteenheid: respectievelijk bitdiepte en samplesnelheid.

• Bitdiepte beschrijft uit hoeveel kleine stukjes informatie ('bits') één snapshot van een geluidsgolf bestaat. Hoe hoger de bitdiepte, hoe groter is het dynamisch bereik van het geluid. Met andere woorden: hoe beter je de hardste en zachtste geluiden horen.
• Samplesnelheid beschrijft hoeveel snapshots (oftewel 'samples') er worden genomen van de oorspronkelijke geluidsgolf. Hoe hoger de samplesnelheid, hoe meer details van de oorspronkelijke opname vastliggen. Bij hogere samplesnelheden worden ook hogere geluidsfrequenties vastgelegd en gereproduceerd.

Zoals al eerder gezegd hebben hi-res audiobestanden meestal een bitdiepte van 24 bit en een samplesnelheid van 48 kHz of meer. Beide getallen liggen aanzienlijk hoger dan bij standaard cd-kwaliteit die een bitdiepte heeft van 16 bit en een samplesnelheid van 44,1 kHz.

De onderstaande afbeelding geeft weer hoe een 24-bits opname een breder dynamisch bereik van geluiden vastlegt. Je kunt het vergelijken met het gebruiken van een groter net als je gaat vissen om meer vis te kunnen vangen. Daar komen we zo op terug.

Welke audiobestandstypen ondersteunen hi-res audio?

Misschien vraag je je af waarom we niet al lang naar hi-res audio luisteren als het zo geweldig is? Dat ligt aan de technologie. Om precies te zijn: het ligt eraan wat verschillende audiobestanden kunnen ondersteunen, en hoe groot ze moeten zijn om al die audiogegevens kwijt te kunnen.

Een van de grootste verschillen tussen audiobestandstypen heeft te maken met een proces dat compressie wordt genoemd. Bij dit proces wordt de originele geluidsgolfvorm van een opname verkleind tot een formaat dat gemakkelijker kan worden overgezet en opgeslagen.

Compressie kan grofweg worden verdeeld in twee typen:

• Bij lossy compressie gaat een deel van de gegevens van de oorspronkelijke audio-opname verloren, wat kan leiden tot een waarneembaar verlies aan geluidskwaliteit.
• Lossless compressie behoudt alle audio-informatie uit de oorspronkelijke opname, maar is wel in staat de grootte van het bestand te verkleinen. Dat is het soort compressie dat hoort bij hi-res audio.

Sommige audiobestandstypen zijn niet gecomprimeerd; deze behouden dan ook elk aspect van de oorspronkelijke opname. Het nadeel is dat deze bestanden enorm groot kunnen zijn! Historisch gezien is er dus een echte afweging geweest tussen geluidskwaliteit en opslag/gemak. Dit begint te veranderen nu er nieuwe bestandsformaten worden ontwikkeld die lossless compressie ondersteunen.

Laten we, om dit inzichtelijker te maken, eens kijken hoe een nummer opgenomen in hi-res (24-bit, 48 kHz) zijn weg vindt naar de luisteraar in de vorm van een audiobestand:

Zoals je ziet wordt de oorspronkelijke opname meestal opgesplitst in twee versies ter distributie: een ongecomprimeerd raw audioformaat en een standaard cd-formaat. Gegevens uit het ongecomprimeerde formaat kunnen vervolgens worden gebruikt voor het maken van lossless bestandsformaten zoals FLAC en ALAC en lossy formaten zoals MP3 en AAC.

Hi-res vergeleken met lossless audio

Nog iets wat je kan zijn opgevallen in de bovenstaande afbeelding is dat zowel hi-res als cd-kwaliteit worden aangeduid als 'lossless'. Audio die versleuteld is in het cd-formaat wordt inderdaad als lossless gezien omdat het een nauwkeurige snapshot is van de analoge golfvorm. Hoewel een cd niet hetzelfde dynamische bereik of dezelfde frequentierespons heeft als een liveoptreden, worden de gegevens niet gecomprimeerd op een manier die vervormt of informatie verliest uit de originele opname.

Als we hi-res audio vergelijken met lossless audio, dan is het interessant om te weten dat het bij hi-res audio niet alleen gaat om het verloren gaan van gegevens tijdens het comprimeren. Het verwijst specifiek naar audio met een hogere bitsnelheid en samplesnelheid dan waartoe standaard cd-kwaliteit in staat is. Een lossless audiotrack kan dus hi-res zijn maar hoeft dat niet te zijn.

Klink hi-res audio beter?

Kort gezegd, ja. Maar niet iedereen kan het verschil horen.

Zoals al gezegd, van standaard cd-kwaliteit (16-bit, 44,1 kHz) werd ooit gedacht dat het het volledige frequentiebereik kon vastleggen dat mensen kunnen horen. Sindsdien is gebleken dat sommige mensen frequenties kunnen horen die verder gaan dan wat cd-kwaliteit kan weergeven. Voor deze mensen zal hi-res audio bijna zeker beter klinken. Maar voor mensen met een gehoorbeschadiging of die minder goed kunnen horen dan vroeger, klinkt het mogelijk niet anders dan een cd of zelfs een MP3.

Als jij je afvraagt of je het verschil kunt horen, dan is deze gehoortest van NPR een goed begin. Voor het meest nauwkeurige resultaat moet je wel luisteren via een goede koptelefoon, zoals Sonos Ace, of een systeem dat hifi audio kan afspelen.

Luisteren naar hi-res audio

Steeds meer streamingdiensten beginnen lossless of hi-res audio-opties aan te bieden. Amazon Music heeft bijvoorbeeld tegenwoordig veel nummers beschikbaar in Ultra High Definition, wat zij definiëren als “audio van betere kwaliteit dan cd-kwaliteit (tot 24 bits, 192 kHz)”. Het ALAC-bestandsformaat van Apple Music kan ook hi-res audio van tot 24 bits/192 kHz weergeven, maar je moet dit dan wel inschakelen in je instellingen.

Voor een echte hi-res audio-ervaring is niet alleen een bepaalde streamingdienst of een bepaald bestandstype nodig, maar ook apparatuur die de rijkheid en details van originele opnames nauwkeurig kan reproduceren.

Je kunt lossless audio streamen via bluetooth met een Sonos Ace koptelefoon, en het zal ongetwijfeld fantastisch klinken. Maar voor de meest nauwkeurige hi-res weergave moet je verbinding maken met een speaker die via wifi werkt, of de bij Sonos Ace geleverde 3,5mm-kabel gebruiken om je koptelefoon aan te sluiten op een geluidsbron.

Het is niet alleen muziek die baat heeft bij hi-res audio. Een Sonos home cinema-systeem voorziet je favoriete films en tv-programma's van hi-res geluidskwaliteit. Een premium soundbar zoals een Arc Ultra ondersteunt niet alleen hi-res audio, maar richt geluid ook naar alle kanten van de kamer voor een meer meeslepende ervaring.

Ervaar hi-res audio met Sonos

Terwijl de mogelijkheden van streaming en bestandstypen zich blijven uitbreiden, houdt Sonos gelijke tred met producten die hi-res audio echt recht kunnen doen. Je kunt hier in ons supportartikel zien welke streamingdiensten het weergeven van hi-res bestanden ondersteunen (zoals Apple Music en Amazon Music). Ons assortiment draadloze speakers bestaat uit verschillende premium opties die hi-res bestanden kunnen afspelen, zoals Era 300 en Five.

Maar daar houdt het niet op. Onze soundbars bieden een eersteklas hi-res audiobeleving, deels dankzij Dolby Atmos-technologie en omdat ze in staat zijn een meeslepend, multidimensionaal geluidsveld te creëren dat de mogelijkheden van ruimtelijke audio herdefinieert. En onze premium over-ear Sonos Ace koptelefoon worden aangesloten met een 3,5mm-kabel voor een heel persoonlijke hi-res beleving. (Sonos Ace kan ook lossless kwaliteit weergeven via bluetooth of een USB-C-verbinding.)

Wil je je home audio-installatie upgraden naar hi-res? Neem dan per telefoon of chat contact op met een Sonos-expert.

​