Als je een speaker of soundbar gaat kopen, kom je vanzelf woorden tegen die eerder komisch dan technisch klinken. Een tweeter? Een woofer? Wat hebben vogels en honden te maken met het produceren van een mooi gebalanceerde geluidsbeleving?

Nou, de namen komen van pas bij het beschrijven van de functie en geluiden die de verschillende componenten in de meeste speakerbehuizingen beschrijven. Een tweeter lijkt inderdaad op een vogel, in die zin dat hij klein is en hoge-frequentiegeluiden produceert. Een woofer, daarentegen, is groter en produceert diepere geluidsfrequenties in het bereik van een blaffende hond bijvoorbeeld.

In deze gids beperken we ons tot tweeters en het heldere, hoge einde van het sonische bereik. Deze kleine maar krachtige stukjes hardware kunnen een ruimte vullen met verbazingwekkende vocalen, lead-instrumenten en andere frequenties die vallen in de hoogste regionen van hoorbaar geluid.

Wat is een tweeter?

Simpel gezegd is een tweeter het deel van een speaker dat verantwoordelijk is voor het produceren van hogere geluiden. Tweeters zijn speciaal ontworpen om de hogere frequenties van een elektrisch audiosignaal te reproduceren. Hoe hoger de frequentie, hoe hoger de toonhoogte die je in je muziek hoort.

Hoewel verschillende typen tweeters kunnen worden getuned om smallere audiofrequentiebereiken te produceren, produceren tweeters als groep doorgaans frequenties binnen een bereik van 2000 Hertz (Hz) tot 20.000 Hz. Herz verwijst naar het aantal trillingen dat in één seconde optreedt, dus hogere trillingssnelheden komen overeen met geluiden met een hogere frequentie. Hoge stemmen, klinkende cimbalen en gitaarsolo's zijn voorbeelden van geluiden die in het lagere deel van het bereik van een tweeter vallen (2000 Hz). Het hogere deel van het bereik (20.000 Hz) hoort bij geluiden die amper te horen zijn voor mensen, zoals hondenfluitjes.

Tweeters zijn bijna altijd de kleinste speakers in een audio-installatie. Hun kleine formaat is een belangrijke eigenschap omdat het verband houdt met de typen geluiden die ze met precisie kunnen produceren. Waarom? Omdat een speaker heel snel moet kunnen trillen om deze hoge-frequentiegeluiden te kunnen produceren. Dat is makkelijker voor kleinere speakers zoals tweeters, die een kleiner oppervlak, lager gewicht en andere fysieke kenmerken hebben waardoor de tweeter zich eenvoudiger heen en weer kan bewegen. Dit heen-en-weer trillen is in wezen wat geluid voortbrengt, en snellere trillingen vertalen zich in hogere tonen.

Wat is de rol van tweeters in een speakerinstallatie?

Misschien wist je net nog niet van hun bestaan af, maar tweeters spelen een belangrijke rol in de meeste speakerinstallaties. Ze worden in de behuizingen van veel speakers en soundbars ingebouwd, waar ze verantwoordelijk zijn voor het reproduceren van de midden- en hoge-frequentiegeluiden in de audiomix. Denk aan vocalen, lead-instrumenten en ontroerende strijkersarrangementen. In een home cinema-speaker nemen tweeters grote delen van de audiofrequenties voor hun rekening die te maken hebben met dialogen en spraak.

En net als vogels vaak samen zingen, werken tweeters vaak samen om een bijzonder rijke samenstelling van hogere frequenties weer te geven. In een speakerbehuizing kunnen zich meerdere tweeters bevinden, die elke een andere taak vervullen. In een speakerbehuizing kunnen zich meerdere tweeters bevinden, die elk een andere taak vervullen. Een directionele, hoornvormige tweeter daarentegen kan geluiden naar specifieke delen van een kamer sturen om ruimtelijke audio-content te laten leven.

Hoeveel tweeters moeten er in een speaker zitten?

Er is geen 'magisch aantal' tweeters dat zich vertaalt in hi-res audio. Het aantal tweeters in een speaker hangt af van het type speaker en de vorm en het bedoelde gebruik van de speaker.

Sonos Era 300 bijvoorbeeld heeft vier tweeters die samen zorgen voor de hoge en middenfrequenties. De naar voren gerichte dome-tweeter creëert een rond en evenwichtig geluid terwijl twee opzij gerichte tweeters zorgen voor stereoseparatie. Een vierde, hoornvormige tweeter is omhoog gericht om geluid via het plafond te laten weerkaatsen als er Dolby Atmos-content wordt afgespeeld. Zo wordt hoogte als extra dimensie toegevoegd.

Andere speakers kunnen vergelijkbare indrukwekkende prestaties leveren met een andere configuratie. Een groep van zeven tweeters in Sonos Arc Ultra projecteert bijvoorbeeld hoge frequenties richting de luisteraar, de zijkanten van de kamer en het plafond voor een ongekend meeslepende home cinema-beleving.

Onthoud in ieder geval dat het aantal tweeters niet de enige factor is waar je aan moet denken. Andere factoren, zoals de vorm en grootte van de tweeter en hoe deze is gericht ten opzichte van de andere componenten van de speaker, spelen ook een rol.

Tweeters versus woofers

Natuurlijk moet een speakerinstallatie geluid gelijkmatig kunnen reproduceren over een breed audiofrequentiebereik. En niet alleen de midden- en hoge tonen. Tweeters zijn niet geschikt voor het spectrum van frequenties onder 2000 Hz. Voor dergelijke frequenties zijn grotere componenten nodig die zijn ontworpen voor lagere trillingssnelheden.

Speakers die het brede middenbereik van geluidsfrequenties (doorgaans tussen 20 Hz en 2000 Hz) voor hun rekening nemen worden woofers genoemd. Woofers zijn over het algemeen minstens enkele centimeters groter dan tweeters, en hun grotere formaat zorgt voor een dieper en zwaarder geluid.

Anders dan tweeters hebben woofers vaak een grotere externe behuizing nodig. Dit heeft te maken met de aard van het produceren van lagere frequentiegeluiden, waarvoor een grotere hoeveelheid lucht heen en weer moet worden verplaatst. Zonder extra ruimte om lucht efficiënt te verplaatsen, kunnen de geluidsgolven die een woofer produceert worden samengedrukt en vervormd.

Een standaard soundbar bestaat uit zowel tweeters als woofers die synchroon werken om geluid zo duidelijk en nauwkeurig mogelijk weer te geven. Voor het weergeven van geluiden aan de onderkant van het hoorbare frequentiespectrum - rond 20 Hz tot 120 Hz - is meestal een derde type speaker nodig, die een subwoofer wordt genoemd. Subwoofers zitten vaak in een aparte behuizing die beter geschikt is voor het beperken van vervorming en het versterken van de diepte en vele nuances van bassgeluiden.

Ervaar hogere hoge tonen en lagere lage tonen met Sonos

Een Sonos sound system kan geluiden over het hele bereik van het menselijk gehoor natuurgetrouw reproduceren - van de dreunende lage tonen van een explosie tot het heldere geluid van een snaredrum. Sonos Era 300 en Sonos Arc zijn voorzien van exact afgestemde speakerconfiguraties die hoge, midden en lage frequenties vloeiend samenbrengen in één gecombineerde geluidsbeleving. En woofers zoals Sonos Sub 4 voorzien je home cinema-systeem van een indrukwekkende bass in een formaat dat je andere componenten niet in de weg zit. Als je vragen hebt of hulp wilt bij het kiezen van een speaker, neem dan contact op met een Sonos-expert via de telefoon of per chat.