Een DAC, of digitaal-naar-analoog-converter is een essentieel onderdeel van elk modern audiosysteem. Maar hoe werkt zo'n converter? En moet je echt veel geld uitgeven aan een nieuwe of geüpgradede DAC die ervoor zorgt dat je speakers beter geluid produceren?

Voordat we die vragen beantwoorden, moeten we eerst uitleggen wat een DAC eigenlijk is en doet. In deze gids bespreken we hoe een DAC audio van cd's, MP3's en streamingdiensten omzet naar een analoog signaal dat je speakers kunnen gebruiken om een ongelooflijk gedetailleerd geluid te produceren.

Wat is een DAC en wat doet het?

Een DAC zet digitale geluidssignalen om naar analoge geluidssignalen. Zo simpel is het. Maar dan moet je wel begrijpen wat het verschil is tussen digitale en analoge signalen.

Wanneer je luistert naar een liveoptreden vangen je oren een analoog signaal op. Het is een vloeiend, constant variërend signaal zonder harde randen die het ene deel van het geluid scheidden van het andere. Wanneer je naar een speaker luistert, hoor je ook een analoog signaal, dat wordt geproduceerd door een constant fluctuerende stroom elektriciteit.

Sommige fysieke media gebruiken ook analoge signalen. Vinyl is bijvoorbeeld voorzien van een smalle groef die heen en weer beweegt als een golf, en nooit helemaal stopt op één vast punt. Een platenspeler vangt de trillingen op die ontstaan als een naald door die groef beweegt. De trillingen worden doorgestuurd naar een versterker en vervolgens naar een speaker. In dit geval hoeft er niets omgezet te worden omdat je begint én eindigt met een analoog signaal.

Dat is prima als je alleen naar platen luistert. Maar de meeste mensen luisteren tegenwoordig naar muziek vanaf laptops en smartphones, die nummers opslaan in MP3-bestanden en andere digitale audioformaten. Deze formaten zijn digitaal, wat betekent dat ze geluidsinformatie opslaan in aparte segmenten en niet als één continu signaal. Deze segmenten zijn in wezen kleine momentopnames (of samples) van het oorspronkelijke analoge signaal dat door de microfoons werd vastgelegd tijdens het opnameproces.

Digitale audioformaten helpen ons geluid op te slaan in een overzichtelijk pakketje, maar ze zenden digitale signalen uit die door een elektrische speaker niet kunnen worden geïnterpreteerd als geluid. Het signaal moet weer worden omgezet naar een analoog elektrisch signaal dat de speaker wel kan gebruiken. En dit is nu precies wat een DAC doet.

Hoe werken DAC's?

We weten dat een DAC op de een of andere manier een digitaal signaal van een opgeslagen audiobestand neemt en omzet naar een golvend, continu analoog signaal. Maar hoe doen DAC's dat?

Ze doen dit door kleine momentopnames - of samples - te nemen van het digitale signaal en die momentopnames samen te voegen tot een analoge golfvorm. Een DAC kan duizenden samples nemen van één seconde van een audiobestand (het precieze aantal samples dat per seconde wordt genomen wordt de samplesnelheid genoemd). De DAC plaatst deze samples vervolgens op een grafiek en creëert een gebogen analoge golf die al die losse samplepunten doorsnijdt.

Idealiter zou een DAC een consistente timingvolgorde moeten volgen wanneer hij een digitaal signaal omzet naar een analoog signaal. Hiervoor vertrouwt een DAC meestal op een hoofdklok die precies is afgestemd op de samplesnelheid.

Maar in sommige DAC's is deze klok gevoeliger voor fouten. Als zich een klokfout voordoet, kan dit een lichte verslechtering van de geluidskwaliteit veroorzaken. Dit komt doordat de aparte samples niet op consistente tijden worden geconverteerd, waardoor het geluid wordt vervormd wanneer het wordt afgespeeld.

Moderne DAC's hebben dit probleem doorgaans niet omdat de meeste digitale bestanden decoderen bij een snelheid die hoger ligt dan het menselijk oor kan waarnemen. Maar je kunt ermee te maken krijgen als je vertrouwt op de ingebouwde DAC van je telefoon of laptop, die mogelijk niet zo goed is in het omgaan met klokfouten als een DAC van hoge kwaliteit (zoals de ingebouwde DAC van Sonos Port).

Wanneer gebruik je een DAC?

Is het echt nodig om je soundsysteem te upgraden met een externe DAC? In de meeste gevallen heeft je soundsysteem waarschijnlijk al een heel goede ingebouwde DAC. Dit is het geval bij de Sonos Port en onze andere draadloze speakers, die allemaal voorzien zijn van een hoogwaardige DAC.

Maar als je vertrouwt op de DAC die is ingebouwd in je smartphone of laptop, dan zijn veel externe DAC's inderdaad veel beter in het beperken van klokfouten. Of je die klokfouten ook echt kunt detecteren, hangt af van hoe goed je gehoor is; het is niet vanzelfsprekend dat je het verschil kunt horen.

Als je muziek streamt vanaf een digitaal apparaat naar een soundsysteem zonder DAC, is het een goed idee om te experimenteren met een USB-DAC die kan worden aangesloten op de USB-poort van je computer (hij kan ook worden aangesloten op je telefoon via een USB-adapter).

Krijg ik beter geluid als ik twee DAC's gebruik in plaats van één?

Nee. Je hebt maar één DAC nodig. Dus als je muziek streamt vanaf je telefoon naar een Sonos-speaker, dan heb je alleen de ingebouwde DAC van de speaker nodig om het digitale signaal van je telefoon om te zetten naar een analoog signaal dat de speaker kan interpreteren.

Dat is logisch. Aangezien een DAC een digitaal signaal omzet naar een analoog signaal, heeft het geen zin om daar een tweede DAC aan toe te voegen. Als het digitale signaal is omgezet naar analoog, is het niet digitaal meer. Een analoog signaal kan niet nog een keer worden omgezet naar een analoog signaal.

Dat gezegd hebbende, kun je de interne DAC van je telefoon of laptop omzeilen door verbinding te maken met een externe DAC met betere componenten. Je apparaat stuurt een direct digitaal signaal naar de DAC van je keuze, die het omzet in een analoog signaal en doorstuurt naar je luidsprekers of koptelefoon.

Waarom DAC's van Sonos anders zijn

Sonos lost het DAC-vraagstuk voor je op.

Met zijn ingebouwde DAC converteert Sonos Port naadloos het signaal van je favoriete streamingservice of digitale mediaspeler naar een vloeiende analoge golf, zodat je audio zo helder en duidelijk mogelijk klinkt.

Bij een bekabelde installatie kun je het ene uiteinde van een digitale coaxkabel aansluiten op de digitale coaxingang van je receiver. De ingebouwde DAC zal dit digitale signaal converteren voordat hij het doorstuurt naar de speaker.

Hoewel een zwakke DAC de beperkende factor kan zijn voor je systeem, hangt de totale geluidskwaliteit van veel meer af dan alleen je DAC. Je speakers en andere componenten doen er ook toe, heel veel zelfs! Met onze kant-en-klare speakersets hebben we alle mogelijke zwakke schakels verwijderd. Je vindt er opties met versterkte alles-in-één speakers, subwoofers en meer.