Things That Stuck: De componist van The Mandalorian over het tweede seizoen en zijn nieuwe Sonos Radio-station
Steven Saftig
Global Head of Editorial
De met een Emmy bekroonde muziek die Ludwig Göransson componeerde voor The Mandalorian vertelt het verhaal van de eenzame reiziger. Het pad van de componist zelf is bezaaid met langdurige vriendschappen (zoals met Ryan Coogler en Donald Glover), vruchtbare samenwerkingen (Jon Favreau en Christopher Nolan), en een ontembaar enthousiasme om uiteenlopende internationale muziekculturen, -stijlen en -uitingen samen te laten komen in zijn leven en werk. Van de instrumenten die hij leerde bespelen als kind tot de samenwerking met het technische team van Sonos bij het afstemmen van Arc: Göransson houdt met hart en ziel van alle aspecten van geluid. Zijn nieuwe station op Sonos Radio ‘Things That Stuck’ gaat vandaag live In dit interview vertelt hij waar zijn inspiraties voor dit station vandaan komen, hoe hij wist dat hij een Oscar zou winnen nog voor zijn naam werd uitgesproken en waarom hij zo uitkijkt naar het tweede seizoen van The Mandalorian.
Het was een bijzonder moment voor de Zweed toen hij het orkest zijn composities, geschreven voor het eerste seizoen van The Mandalorian, voor het eerst hoorde spelen. “Met het orkest komt het echt tot leven”, vertelt hij. “70 of 80 van de beste musici ter wereld die samenspelen, samen ademen en al hun energie in hun instrument stoppen. Dat maakt het echt menselijk.” Tot dan toe had hij de muziek voornamelijk in zijn eentje gecultiveerd, ervoor gezorgd als een mantelzorger. In het geval van The Mandalorian werkte hij eerst zeven maanden zelf aan de muziek voordat zijn stukken onder handen werden genomen door het orkest. De verwachtingen waren hooggespannen. De muziek voor de eerste live action Star Wars-serie moest aansluiten bij de unieke visie die Jon Favreau ervoor had ontwikkeld. Het moest zich staande zien te houden in de indrukwekkende (en gelauwerde) muzikale canon van de oorspronkelijke films, gecomponeerd door John Williams. Die eerste ontmoeting tussen de muziek en het orkest waren dus, op zijn zachtst gezegd, vrij belangrijk. “Het was een beetje als het krijgen van een kind.”
Het maken van muziek is een gezamenlijke bezigheid, en Göransson is wat dat betreft een echte teamspeler. “Een van de mooiste dingen van het proces is het kneden van de muziek tot iets waarvan je niet wist dat het bestond. Om er, in de zaal met het orkest, iets van te maken waarvan je niet had gedacht dat het zo zou kunnen klinken”, zegt hij. “Als je met een geweldig orkest samenwerkt kun je ze een idee of verhaal geven, vertellen wat de muziek moet betekenen, en vervolgens horen hoe je uitleg vorm geeft aan de manier waarop ze de muziek uitvoeren.”
Emoties oproepen met muziek
Het Star Wars-universum heeft ‘de toekomst’ gedefinieerd sinds Göransson een kind was. Maar toen hij de muziek moest schrijven voor The Mandalorian, koos hij met opzet voor een meer organische benadering. “Ik wilde terug naar het gevoel dat ik als kind had toen ik Star Wars voor de eerste keer zag”, vertelt hij. “De enige manier om dat voor elkaar te krijgen was door de computer te laten voor wat hij is en echte instrumenten te gebruiken.” Göransson begon met een instrument dat iedereen die op school muziekles heeft gehad bekend voor zal komen: de basblokfluit. “Het heeft een heel uniek geluid waar ik me direct tot aangetrokken voelde”, legt hij uit. “Ik begon door er een dag lang op te improviseren. Het zijn de allereerste noten die je hoort in het thema van The Mandalorian.”
Na zijn eerste gesprekken met Favreau wist Göransson dat de muziek bij de serie moest doen denken aan een eenzame reiziger. Daarom ging Göransson zelf op reis; hij bracht urenlang in zijn eentje door in een studio vol instrumenten. “Ik wilde dat de muziek heel direct en intiem was. En ik wilde dat het in het begin klein aanvoelde. Toen ik de riff met de blokfluit had, bedacht ik dat ik er een hartslag onder wilde zetten. Ik ging naar mijn drumstel en voegde het geluid van een hartslag toe. Vervolgens ging ik naar de piano en schreef ik de baslijn, waarna ik mijn elektrische gitaar pakte en de eerste melodie met wat vervorming in elkaar zette. Ik zat eigenlijk een maand lang opgesloten in mijn studio terwijl ik van instrument naar instrument hopte.”
Hoewel muziek een integraal onderdeel vormt van elke productie in het Star Wars-universum, is muziek nog crucialer in de context van The Mandalorian. “De muziek vertolkt de gezichtsuitdrukkingen van de Mandalorian”, vertelt Göransson. “Je ziet zijn gezicht nooit omdat hij altijd een helm op heeft. Je hoort alleen zijn stem en ziet zijn lichaamstaal. De muziek speelt dus een erg belangrijke rol in het verhaal om te vertellen wat de hoofdrolspeler voelt.”
Om ervoor te zorgen dat zijn muziek naadloos aansloot bij de hi-tech uitstraling van de serie, werkte Göransson nauw samen met het geluidsteam. “Voor mij gaan geluid en muziek hand in hand”, vertelt hij. “Met de technologie van vandaag kunnen we geluiden manipuleren. We kunnen iets nemen dat iedereen kent, zoals het metalen geluid van de laarzen van de Mandalorian, en daar dan een muziekelement van maken. Er zijn zoveel verschillende manieren om nieuwe technologie te gebruiken in geluid, en om geluiden in muziek te veranderen. Dat voorziet de luisteraars en het publiek van een totaal nieuwe en andere ervaring. Iets wat ze nog nooit hebben gehoord.”
Het is haast voelbaar hoe Göransson uitkijkt naar het tweede seizoen van de serie “We gaan zoveel meer plaatsen bezoeken”, vertelt hij. “We gaan nieuwe personages ontmoeten en dingen zien die we nog nooit aanschouwd of beleefd hebben. Plezier gegarandeerd.
Samenwerken met muziek
Een van de eerste grote opdrachten die Göransson in Hollywood kreeg was het schrijven van de muziek voor de serie Community. Terwijl hij daaraan werkte raakte hij bevriend met Donald Glover, één van de sterren uit de serie. Glover was onder de indruk van Göranssons achtergrond in jazz en klassieke muziek, en ze begonnen samen te werken aan muziek voor Glovers muzikale alter ego: Childish Gambino. Die samenwerking leverde ze vier Grammy's binnen op, onder anderen voor de megahit 'This is America' en de bijbehorende muziekvideo
Behalve dat hij er prijzen door heeft gewonnen, is de breedte van Göranssons oeuvre ook van grote invloed geweest op zijn unieke filmmuziek. “De inzichten die ik krijg met alles wat ik doe, betrek ik bij de muziek die ik schrijf. Voorbeeld: uit het produceren van een plaat haal ik ideeën die ik ook bij films kan gebruiken. Ik hou ervan hoe je werelden kunt samenvoegen en daar iets uit kunt creëren.”
De samenwerking die uiteindelijk zou resulteren in Göranssons Academy Award begon nog eerder dan die met Glover. Terwijl hij een opleiding volgde voor het schrijven van filmmuziek aan de Universiteit van Zuid-Californië raakte hij op een feestje tijdens een potje biljart aan de praat met regisseur en medestudent Ryan Coogler. Het klikte meteen tussen de twee toen ze het kregen over hun favoriete Zweedse hiphop-artiesten, en Coogler vroeg Göransson de muziek te schrijven voor zijn studentenfilm Locks. Göransson zou later de muziek schrijven voor nog twee films van Coogler die meer bekendheid hebben verworven: Fruitvale Station uit 2013 en Black Panther uit 2018. “Ik heb het geluk gehad dat ik bij elk project waaraan ik werk weer zoveel nieuwe dingen leer. Ik raak steeds weer geïnspireerd door iets nieuws Bij Black Panther heb ik bijvoorbeeld niet alleen over nieuwe muziek geleerd. Ik ben ook van alles te weten gekomen over de betekenis van muziek in relatie tot Afrikaanse cultuur. Met veel van de musici die meespeelden in die filmmuziek ben ik vrienden voor het leven geworden. Ik spreek ze nog elke week, en leer over wat muziek voor hen betekent. Muziek heeft me zoveel nieuwe vriendschappen gebracht en mijn wereld opengesteld op manieren die ik nooit had verwacht.”
Voor zijn werk aan Black Panther kreeg Göransson zijn eerste Oscar. Hoewel hij compleet verrast was door de eer, had hij toch een heel klein voorgevoel dat hij het beeldje zou krijgen voordat zijn naam werd genoemd. “De mensen die de award uitreikten waren Tessa Thompson en Michael B. Jordan, waar ik mee had samengewerkt aan Creed”, vertelt hij, verwijzend naar de film uit 2015 waarvoor hij ook de muziek schreef. “Ik herinner me nog dat ik hun reactie zag toen ze de envelop openden. Toen wist ik het eigenlijk al. Het was heel onwerkelijk.”
Een muzikale dialoog
“Het is eigenlijk een verzameling van de muzikale ervaringen die me naar dit moment in mijn reis als artiest hebben geleid”, vertelt Göransson over zijn nieuwe station op Sonos Radio, Things That Stuck. Göranssons uiteenlopende muzieksmaak maakte hem de perfecte kandidaat voor het samenstellen van een station voor Sonos Radio. “Het is voor mij heel belangrijk geweest dat ik in aanraking ben gekomen met zoveel verschillende genres, stijlen en soorten muziek van over de hele wereld”, vertelt hij. “En ik denk dat ik daarvoor openstond omdat ik mensen ontmoette waarmee ik een band creëerde. Wanneer je een band creëert met iemand, luister je op een andere manier naar wat ze te zeggen hebben. Ik luisterde naar hun muziek en dat hielp me te komen tot waar ik nu ben. Als componist maar ook als mens.” Hij gaat verder: “Er zijn dus allerlei verschillende muziekgenres te vinden op Things That Stuck en het springt een beetje van de hak op de tak. En dat vertelt je eigenlijk ook iets over de muziek die ik schrijf: ik probeer genres te mengen en verschillende instrumenten te combineren op een manier die ongebruikelijk is. Ik vind het heerlijk om daarmee te experimenteren.”
Things That Stuck is een mix van de muziek die Göranssons werk heeft beïnvloed, artiesten die hij heeft geproduceerd en nummers die hem hebben geïnspireerd. Het station varieert van klassiek, jazz en filmmuziek tot indie en hardrock. Het zijn de geluiden, nummers en melodieën die in mijn hippocampus zijn blijven hangen”, legt hij uit. “Het maakt deel uit van mijn eigen taal. Het zijn dingen die, vanaf het begin, aan mij zijn doorgegeven door mijn vader, want dat is hoe ik muziek heb leren kennen. En ook nummers en artiesten gelinkt aan ervaringen, zoals afspraakjes met vrienden, het hebben van een band, of samen met mijn beste vriend muziek voor elkaar spelen in de woonkamer of de auto omdat het geluidssysteem daar het beste was.” Na de release zal de soundtrack van het tweede seizoen van The Mandalorian voor het eerst te horen zijn op Things That Stuck, samen met exclusieve behind-the-scenes-verhalen van Göransson zelf.
Göranssons lange relatie met Sonos is gebaseerd op zijn waardering voor geluid. “Als je naar een film kijkt, maakt het geluid natuurlijk een groot deel uit van de beleving”, legt hij uit. “Van veel van de regisseurs waarmee ik werk heb ik geleerd hoe belangrijk zij het geluid vinden. En dat heeft ook echt invloed gehad op mijn carrière.” Toen we in de laatste fases zaten van het tunen van Arc, heeft Sonos Göransson gevraagd om zijn feedback op hoe onze nieuwste soundbar het ervan af bracht met de weergave van zijn met een Oscar bekroonde muziek voor Black Panther. Göransson wilde zich eerst concentreren op een specifieke scène - het gevecht bij de waterval tussen T'Challa en Killmonger. “Dat was een van de lastigste scènes om te mixen op het dubstation”, vertelde hij. “Tijdens de hele vechtscène hoor je het donderende geraas van de waterval met veel bassen, de honderden toeschouwers, de muziek en geluidseffecten. Hoe zorg je dat al die verschillende geluiden ook echt te horen zijn? Tijdens het testen van Arc hebben we die scène keer op keer afgespeeld en het was interessant om te zien hoe de technici van Sonos Arc ter plekke konden aanpassen. Uiteindelijk had ik het gevoel alsof er een echte waterval stroomde achter de tv en dat de muziek ervoor speelde. Het kwam allemaal samen op een manier die ik nooit eerder heb gehoord op een tv.”
Contact maken via muziek
Je kunt Göranssons muziek niet alleen in het hele tweede seizoen van The Mandalorian horen. Je kunt er ook van genieten als je naar Tenet van Christopher Nolan kijkt. Net als bij veel van zijn eerdere samenwerkingen wist Göransson via muziek een gemeenschappelijke taal en vertrouwen op te bouwen met de gevierde regisseur. “Bij Tenet las ik het script en had ik daarna een afspraak met Chris [Nolan]. Ik kon hem meteen het hemd van het lijf vragen”, vertelt Göransson. “Een van de dingen die we deden tijdens onze eerste afspraak was muziek voor elkaar afspelen. Hij speelde wat hem inspireerde en ik draaide wat mij mijn hele leven heeft geïnspireerd. Dat gesprek en afspelen van muziek heeft heel veel geholpen om elkaar te leren kennen. En het werd de basis voor onze samenwerking.”
Hoewel hij thuis geen orkest tot zijn beschikking heeft, is zijn persoonlijke leven doordrenkt van muziek. “Bij ons thuis is er altijd muziek. Mijn vrouw Serena is violiste en ze speelt zelf iets, of we spelen samen liedjes voor ons eenjarige kind”, vertelt hij. “Er wordt constant gepraat over muziek en we worden er altijd door omringd.”
